Aküler, insanlar tarafından uzun yıllardan beri kullanılıyor. Elektrik enerjisini kimyasal enerji olarak depolayan ve daha sonra da gereksinim duyulması halinde farklı araçlara yüklenmesini sağlayan aküler, zaman içerisinde bu alanda yaşanan gelişmelerle birlikte daha modern hale gelmeye başladı. Jel akü teknolojisi de bu doğrultuda ortaya çıkan yenilikler arasında. Geleneksel akülerde olduğu gibi kurşun ve asit yerine jel halinde bir maddenin kullanıldığı jel aküler. Yüksek sıcaklığa dayanabilmesi ve klasik akülere kıyasla daha uzun çalışma ömrüne sahip olması nedeniyle giderek daha yaygınlaşıyor. Ancak jel akülerde zaman zaman arızalar meydana gelebilir. Bu arızalar büyük oranda kullanıcı hatalarından kaynaklanır. Ancak nadiren de olsa akünün üretiminden meydana gelen sorunlara rastlanabilir. Jel akü modellerinde görülen arızaların giderilmesi çoğu zaman mümkündür. Bunun için sorunun anlaşılması büyük önem taşır. Sorunun doğru tespit edilmesi, doğru yöntem ile çözüm sağlanmasına yardımcı olur.
Jel Akü Neden Bozulur?
Jel akü modellerinde arızaya yol açan nedenlerin sayısı oldukça fazladır. Jel akülerin arıza nedenleri, başlıca şu şekilde sıralanabilir.
- Aşırı Bekletme: Jel akülerin uzun süre şarj edilmeden bekletilmesi, akülerde sülfatlaşma denilen durumun ortaya çıkmasına yol açar. Aküler, kullanılmadıkları zaman aylık olarak yüzde 3 ila 5 arasında enerji kaybı yaşarlar. Bu durumun uzun vadeye yayılması, akünün tamamen boşalmasına ve akü plaklarında sülfat birikimi yaşanmasına yol açar.
- Aşırı Şarj: Aküler şarj edilirken de arızaya yol açılabilir. 14.8 V üzerinde güç üreten şarj aletleri ile akülerin şarj edilmesi de akülerde arıza meydana gelmesine neden olabilir. Bu durum aynı zamanda geri dönüşü mümkün olmayan kapasite kayıplarına yol açar. Yani akü daha sonra, normal kapasitesi ile bir daha çalışamaz. Ayrıca yüksek kapasiteli şarj cihazları ile yapılan şarj işlemleri, akünün aşırı ısınmasına ve bundan dolayı çeşitli kazaların meydana gelmesine de neden olabilir.
- Jelin Kuruması: Akü kapaklarının açık bırakılması ve uzun süre kullanılmaması, jelin kurumasına yol açar. Akünün içerisinde yer alan jelin kuruması da kalıcı kapasite kaybına neden olan durumlar arasında yer alır. Alınabilecek bazı basit tedbirler ile akünün korunması sağlanabilir.
Jel Akü Neden Şişer?
Jel akü modellerinde şişmeye rastlanması çok sık görülmez. Akülerde şişme yaşanmasının temel nedeni, akünün aşırı ısınmış olmasıdır. Özellikle sıcak yaz aylarında akü kullanımı, sıcak nedeniyle akünün iç hacminin artmasına ve buna bağlı olarak, akünün genleşmesine neden olur. Ayrıca yüksek voltaj ile şarj etmek ve akü dolduktan sonra da şarjda tutmaya devam etmek de ısınma yaşanmasına neden olan durumlar arasında yer alır. Akülerin ısınması oldukça tehlikelidir.
Jel Akü Tamiri Nasıl Yapılır?
Jel akü modelleri bozulduğunda tamir yapabilmek için, öncelikle arızanın nedeninin bilinmesi gerekir. Akü arızası, sülfat birikimi nedeniyle meydana gelmişse, bu durumda akünün kendi kapasitesinin yirmide biri oranında bir güç ile şarj edilmesi gerekir. Akünün düzelmesi için yüksek voltaj kullanılması doğru değildir. Yüksek voltaj kullanılması durumunda da akü bu kapasitenin tamamından yararlanamaz. Aşırı şarj nedeniyle meydana gelen jel akü arızalarında ise plakaların çıkarılarak temizlenmesi ve daha sonra yeniden şarj işleminin yapılması gerekir. Ancak aşırı şarj nedeniyle kapasite kaybı yaşayan akülerde bu durumun geri dönüşü söz konusu olmaz. Tamir, yalnızca akünün işlevselliğini yeniden kazanması için yapılır. Jel kuruması durumunda ise akünün kapağının açılması ve kuruyan jel üzerine bir şırınga yardımı ile saf su püskürtülmesi gerekir. Saf su sayesinde jel çözülür ve akü yeniden aktif hale gelir.
